پرورش زنبورعسل و مسائل مهم زنبورداري  

بره­موم ماده­اي است كه به وسيله­ي زنبور عسل ساخته شده و محافظي در برابر باكتري­ها، قارچها و ويروس­هاي مضر ايجاد مي­كند. بره­موم رزين (صمغ) گياهي جمع­آوري شده به وسيله زنبورها براي استفاده در كندو و اطراف آن مي­باشد. در گياهان اين ماده معمولاً لايه­اي چسبناك در اطراف جوانه مي­باشد كه از آن در برابر عناصر آب و هوايي و حمله­ي باكتري­ها، قارچ­ها، كپك­هاي قارچي و ويروس­ها محافظت مي­كند.

اين­ها ويژگي­هايي هستند كه براي زنبورها مفيد بوده و به وسيله­ي خواص چسبندگي بره­موم، زنبورها افزايش مي­يابند. همانند گرده، چسب بره­موم محصولي از زنبور مي­باشد كه نمي­تواند به طور شخصي تعريف شود و از نوعي به نوع ديگر متفاوت مي­باشد. اين موارد نتيجه­ي طبيعي فرآيند جمع­آوري مي­باشد. زنبورها بره­موم را از صمغ­هاي گرفته شده از مواد متنوع درختي و ديگر گونه­هاي گياهي جمع­آوري كرده كه اين بره­موم­ها به طور طبيعي در تركيبات شيميايي كمي و كيفي با هم متفاوت خواهند بود. با اين حال، نمونه­هاي مختلف عصاره بره­موم (بره­موم استخراج شده) زنبور شباهت قابل توجهي در طبيعت شيميايي كلي و فيزيكي دارند كه آنها را ايجاد مي­كند.

صدها تركيب شيميايي از عصاره بره­موم زنبورها ايجاده شده است. اصلي­ترين مورد شيميايي موجود در بره­موم فلاوونوئيدها، فنوليك­ها و تركيبات آروماتيك مختلف مي­باشند. عصاره بره­موم  زنبور همچنين حاوي مقداري روغن­هاي فرار، ترپن­ها و موم­ها مي­باشند. اما گمان نمي­رود كه اين تركيبات به طور قابل توجهي براي خواص شيميايي و اثرات بره­موم باشند. فلاوونوئيدها تركيبات گياهي معروفي هستند كه خواص ضد اكسنده، ضد باكتري، ضد قارچ، ضد ويروس و التهابي دارند. خواص ديگر چسب بره­موم شامل عملكرد آن به عنوان داروي بيهوشي عمومي، كاهش اسپاسم، التيام زخم معده و استحكام مويرگ­ها مي­باشد.

 چقدر بره­موم مي­توانيم بدست آوريم؟

FDA هيچ راهكاري براي گرفتن محصولات بره­موم زنبور را مشخص نكرد. معمولاً توصيه مي­شود كه روزانه 1 تا 3 كپسول (250ميلي­گرم) به عنوان مكمل غذايي مي­توانيد دريافت كنيد.

 بره­موم زنبور چيست؟

زنبورها Balsam را از جوانه­ي درخت­هاي غان و تبريزي و صمغ­ها را از درختان ميوه مخروطي جمع­كرده و آنها را با مواد مترشحه­ي خودشان مانند saliva، گرده، موم و آنزيم­هاي گوارشي مخلوط كرده و به شكل بره­موم كه يك صمغ چسبناك و تيره با بوي ضدعفوني قوي مي­باشد در مي­آورند. اين ماده در آب قابل حل نيست و تنها در الكل خالص حل مي­شود. در آب و هواي سرد توليد بره­موم بسيار سخت است اما وقتي هوا گرم مي­شود دشوار مي­شود. زنبورها از بره­موم براي ضدآب كردن داخل كندوهايشان و استريل كردن آن و دوركردن خود از بيماري استفاده مي­كنند. بره­موم غني از ويتامين، بيوفلاوونوئيد، آنزيم و عناصر كم مقدار مي­باشد. مراحل شيميايي اصلي يافت شده در بره­موم فلاوونوئيدها، فنوليك­ها و ترپن­ها مي­باشند. فلاوونوئيدها شامل: quercetin، apegenin، galangin،ferol kaemp، luleolin، pinocembrin، pinostrobin، pinobanksin مي­باشند. گلانگين يكي از موثرترين آنتي­بيوتيك­هايي مي­باشد كه ما مي­شناسيم و يك ماده طبيعي است. استرفنولي (استرفنتيل اسيدكافئيك يا CAPE) موجود در بره­موم توجه بيشتر محققان پزشكي را به خاطر عامل بالقوه آن براي درمان تعدادي از ناهنجاري­ها، شامل جراحت نخاع و همچنين تنظيم كننده­ايي، ضدسرطاني، ضدالتهاب و فعاليت­هاي ضدويروسي به خود جلب كرده است. تست آزمايشگاهي تأييد مي­كند كه بره­موم ضدويروس، ضد فعاليت HIV-1، ضدقارچ، ضدباكتري و ضداكسيدانت، ضدميكوپلاسميك، ضدانگل، ضدسرطان و ضد لخته شدن خون مي­باشد. بره­موم همچنين خواص بيهوشي دارد و درد نيش زنبور را از بين مي­برد. بعلت استرفنيل اسيد كافئيك است كه سير Lioxygenase اسيد Arachidonic جلوگيري مي­كند و موجب التهاب مي­شود. زنان داراي التهاب رحم كه بره­موم مصرف مي­كنند 60% فرصت بيشتري براي سقط جنين دارند و درد و التهاب كمتري با اين اختلال دارند.

بره­موم زنبورعسل براي چه چيزي مي­تواند مورد استفاده قرار گيرد؟

درمان نواحي گرمسيري: مطالعات پزشكي نشان داده است كه كاربرد بره­موم در نواحي گرمسيري در مورد تنتور يا روغن و پماد در برابر تبخال­هاي تناسلي، تاولهاي تبخالي، پوسيدگي دندان، بيماري اطراف دندان­ها و روماتيسم، اگزوما، سوختگي­ها، عفونت­هاي پسوريازيس و قارچي مانند عفونت، كچلي پاهاي ورزشكاران كمك مي­كند. تنتور به كار رفته براي نيش­هاي زنبور موجب تسكين درد فوري و كاهش التهاب مي­شود. درمان­هاي بره­موم همچنين براي گوش درد يا عفونت­هاي بخش خارجي گوش خوب است. آماده سازي­هاي بره­موم مي­تواند براي بريدگي­ها، خراش­ها و زخم­هاي جراحي به كار رود. تنتور بره­موم ساخته شده از الكل مي­تواند مستقيماً براي نيش­هاي زنبور بكار رود يا با كمي آب يا لوسيون رقيق شده و براي مصارف ديگر مورد استفاده قرار مي­گيرد. يك بره­موم، موم و پماد عسل مانند مرهم تازه طبيعي براي استفاده خارجي مخصوصاً در زخم­ها و شرايط پوست خشك و فلس فلس شده به كار مي­رود.

 گرفتن بره­موم براي ايجاد سلامتي و نيروي حياتي و مشكلات تنفسي

چندين مطالعه حاكي از اين هستند كه بره­موم گرفته­شده بعنوان يك تنتور يا به شكل قرص در درمان سرماخوردگي معمولي، آنفولانزا، ميكروب­ها، انگل­ها، زخم­هاي معده، زكام، سينوزيت، التهاب حنجره،گلودرد و مشكلات تنفسي مفيد هستند. بره­موم در رفع مشكلات تنفسي بسيار مؤثر است. پزشكان مي­توانند از اين دارو براي درمان آسم، ذات­الريه و مرض سل استفاده كنند.

 ناهنجاري­هاي معده و گوارش

زخم­هاي معده از عفونت­هاي وابسته به باب­المعده helicobater مي­باشند و بره­موم در دزهاي بالا براي ورم معده، اسهال و سندرم سوراخ روده كه بوسيله­ هجوم انگل­ها و كرم­ها ايجاد مي­شود مفيد است؟

بهترين روش براي گرفتن تنتور بره­موم تازه­ طبيعي زنبور چيست ؟

راهكارهاي تجويزي: 2 تا 5 قطره در 50 ميلي ليتر آب گرم يا ½  قاشق چايخوري عسل دو بار در روز براي جوانان به عنوان مكمل سلامتي به كار مي­رود. براي بچه­هاي كوچك 2 قطره، يك تا دو بار در روز كافي است. براي درمان مؤثرتر: 5 تا 10 قطره تنتور بره­موم 3 بار در روز توصيه مي­شود. ظاهراً هيچ محدوديتي براي جذب روزانه وجود ندارد و هيچ اثرات سمي يا مخربي گزارش نشده است (مشروط بر اينكه به اين ماده آلرژي نداشته باشيد.)

 چطور عسل بره­موم خودتان را درست كنيد؟

اين كار بسيار راحت است و شما به زودي آن را ياد خواهيد گرفت و از آن لذت خواهيد برد. ml 10 را در يك شيشه ريخته و در تنتوري كه احتياج داريد به هم بزنيد. ml 5 (1 قاشق چايخوري) از تنتور مساوي 100 قطره: اين ميزان به معني يك قطره در هريك ميلي­متر عسل مي­باشد. بنابراين يك قاشق چايخوري عسل حاوي 5 قطره تنتور مي­باشد. عسل را اينطور گرفته يا آن را به چاي rooibos  يا آب گرم اضافه كنيد بطوريكه الكل آن جدا شود. براي 10 قطره در روز ، ml 10 (2 قاشق چايخوري)تنتور را به ml 100 عسل اضافه كرده و  يك قاشق چايخوري در روز استفاده كنيد. (يا 2 × ½  قاشق چايخوري). براي درمان بيماريهاي بسيار شديد، براي مثال خلاص شدن از انگل يا زخم معده ، 10 قطره را سه بار در روز قبل از غذا مصرف كنيد. اين كار را به مدت يك هفته انجام داده و سپس به 5 قطره و 3 بار در روز در هفته دوم كاهش داده، پس از آن 5 قطره در هر روز مصرف كنيد.

 اثرات جانبي و هشدارهاي ويژه

اثرات جانبي كم، غير از واكنش­هاي آلرژي­زايي در مورد بره­موم گزارش شده است. اگر شما به محصولات زنبور، بلسان يا صمغ كاج آلرژي داريد از بره­موم استفاده نكنيد. واكنش­هاي آلرژي­زايي ممكن است موجب تورم، قرمزي، اگزما يا تب شده و ممكن است موجب سوزش پوست، سوختگي، كنده شدن، تحريك و سوزش ضايعات، خارش، ورم، پسوريازيس شود. بره­موم را رقيق كرده و اول ناحيه­ي كمي را تست كنيد. وقتي آن را در دهان استفاده كنيد بره­موم ممكن است غشاء مخاط دهان را دچار سوزش كند.

 بارداري و شيردهي

اطلاعات علمي كافي در اين ناحيه وجود ندارد اما بسياري از زنان باردار، مادران شيرده و بچه­هاي كوچك بطور موفقيت­آميزي تحت درمان با محصولات بره­موم بعنوان مواردي براي آنتي­بيوتيك­ها و ديگر مواد دارويي خطرناك قرار گرفتند. يك پزشك يا فروشگاه بهداشتي كه تجربه­ي بيشتري در اين زمينه دارد را پيدا كنيد تا بتوانيد بره­موم را تحت روش حرفه­اي مصرف كنيد.

 بره­موم زنبور: مراقبت­هاي بهداشتي همكاري كننده در قرن 21 

علوم مدرن قرن بطور شگفت­انگيزي پيشرفت كرده است. با اين افزايش در دانش و علم، فوايد دارويي و سلامتي ايجاد شده كه ميانگين سني را بالا برده و بيماري­ها ريشه­كن شده­اند. اين پيشرفت­هاي پزشكي بر پايه­ي الگوهاي جادويي بوده، عناصر سازنده­ي فعال را جدا كرده و از آنها براي تغيير علم شيمي يك مولكول/پروتئين تك جهت ايجاد تغيير يك وضعيت در بيمار استفاده كرده است. به هرحال موفقيت به وسواس­هاي فكري شكافهاي ظاهر شده در يك بيماري كه عليه داروهاي در دسترس به نبرد مي­پردازد توجه كرده است. نتيجه مستقيم يك راهكار ابعادي ممكن است زمان تأييد فوائد همكاري كننده سلامتي با داروهاي طبيعي باشد. بره­موم زنبور يك داروي طبيعي بي­نظير به خاطر گستردگي عملكرد آن مي­باشد. اين ماده ضدباكتري، ضد ويروس، ضد قارچ، ضد التهاب، ضد سرطان بوده. اثرات تعديل كننده ايمني دارد، مي­تواند به درمان آسم، آلرژي، آرتروز و ناهنجاري­هاي مفصلي، اگزما و ورم پوست، ME، عفونت­هاي ويروسي شامل HIV و حتي سرطان كمك كند. اين دارو مي­تواند به درمان بيمار كمك كرده و يا او را سالم و سلامت نگه دارد.

 عصاره­ي بره­موم : مدافع شهري

بره­موم يك ماده كاملاً صمغي است كه زنبورها از درختان و گياهان جمع­آوري مي­كند. براي ساخت موم­ها،
صمغ­ها، اسيدهاي چرب و حتي اسيدهاي آمينه استفاده مي­شوند. ارسطو بره­موم را به معني مدافع شهر ناميد. اين دقيقاً همان كاري است كه بره­موم براي كندو انجام مي­دهد و بعنوان يك سيستم ايمني خارجي جمعيت زنبورها عمل كرده و كندو را از مهاجمان ميكروبي محافظت كرده و ايمن نگه مي­دارد. بره­موم يك ماده صمغي چسبناكي است كه در درختان و گياهان ديگر پيدا مي­شود. آن به دشواري بوسيله­ي زنبورهاي چرارونده در آب و هواي گرم جمع­آوري مي­شود. زنبور به صمغ نيش مي­زند و با آرواره­هاي بالا يك تكه كوچك آن را ورز مي­دهد. سپس با سبدهاي گرده­اي كه در پاهاي زنبور وجود دارد آنرا به كندو حمل مي­كند. PRO در لاتين يعني پيش و POLIS  در لاتين يعني شهر. بنابراين بره­موم به معني قبل شهر است. در بعضي گونه­هاي زنبور غريزه باعث مي­شود آنها پرده­ايي از بره­موم در درون كندو بسازند.

 استفاده­ي بره­موم بوسيله­ي زنبورعسل:

·        براي پر كردن تركها در كندو .

·        براي كم كردن روزنه­ها (مثلاً ورودي).

·        براي صاف كردن در كندو.

·        براي جلا دادن سلولهاي نوزادان .

·        براي محكم كردن كندوها يا مقاومت سازي كندوها.

·        استفاده­ي بره­موم بوسيله­ي انسانها :

·        دارويي ، پزشكي و كارهاي ديگر.

·        بعنوان يك جلادهنده يا لاك (مثلاً در ويولن­ها).

دليل پزشكي

در پاراگراف بعدي ما خواص دارويي بره­موم زنبور را شرح خواهيم داد. قبل از اينكه ما اين مورد را شرح دهيم بايد توضيح دهيم كه اين دليل از كجا ناشي مي­شود. تمام خواص و عملكردهاي بره­موم زنبور داراي شواهد و مدارك بوده و به تفضيل تحت مطالعات علمي قرار گرفته است كه متناوباً در مجلات منتشر شده است. بخش عمده­ي اين مطالعات علمي در محيط آزمايشگاهي (در لوله آزمايش) يا در بافت موجود زنده (در يك حيوان ميزبان مثلاً موش­ها) اجرا شده است و خواص كمي از اين مطالعات از آزمايشهاي باليني بر روي انسان بدست آمد. خلاصه­اي از اين مقالات مي­تواند در بانك­هاي اطلاعاتي Medline و Pubmed بر روي اينترنت يافت شود.

 بره­موم زنبور : يك آنتي­بيوتيك طبيعي

بره­موم زنبور احتمالاً بهترين ماده­ي شناخته شده براي خواص آنتي­بيوتيكي آن است. حتي در اوايل سال 1960 ، تحقيقات فرانسوي عملكرد باكترواستاتيك آن بر روي باكتر باسيل، Bacillus proteus vulgaris alvei را نشان داد. اين نتايج چندين بار تكرار شد و بره­موم مؤثرترين ماده براي MRSA2 كه باكتري مشابه مقاوم در برابر آنتي­بيوتيك است و تا 70% از بيمارستان­هاي ما را آلوده مي­كند، نشان داده شده است. در سال 1997 مطالعه­اي توسط Calder و همكارانش در دانشگاه آكسفورد انجام شده كه با اين نتايج موافق بود و دریافتند كه مخصوصاً سيناميك اسيد و فلووانوئيد موجود در بره­موم عملكرد ضد باكتري را نشان مي­دهند. به نظر مي­رسد كه اين عمل به عنوان نتيجه­ي جدا شدن بره­موم از زنجيره تنفسي انرژي باكتري باشد. به طور جالب توجهي اين عمل ممكن است شامل يك فعاليت همكاري با آنتي­بيوتيك­ها هنگام استفاده با همديگر و تقويت اثربخشي داروها باشد.

 ضد ويروس و محرك سيستم ايمني

ويروس­هاي موجود در يك وضعيت دشوار در تلاش براي سلامتي هستند و بوسيله آنتي­بيوتيك­ها تحت تأثير قرار نمي­گيرند و تغيير نمي­كنند ، بنابراين يك اغلب توليد واكسن براي آنها سخت است . همچنين بوسيله سلولهاي رباينده موجب بيماري شده و با استفاده از سلولها تكثير مي­شوند . هدف داروهاي جديد براي كاهش يا متوقف كردن ويروس­ها از تكثير مي­باشد و چون آنها به سلولهاي ميزبان حمله مي­كنند ، اثرات جانبي هم دارند. شايد ويروس­ها وانمود كنند كه بزرگترين تهديد كننده سلامت بشر هستند . ما فعلاً درگير همه گيري HIV در ميان 4/39 ميليون نفر از افراد آلوده در جهان هستيم . با اينكه همه­گيري آنفولانزا به سرآمده و پيش­بيني­ها و روشهايي براي صدمات و آشفتگي­هاي مربوط به آن وجود دارد ، راه­حلي مورد نياز مي­باشد.

بيوفلاوانوئيدها در بره­موم يك روش منحصر به فرد براي ويروس­هاي در حال نبرد مي­باشد . به جاي اينكه هر بار كه يك سلول آلوده مي­شود با آن مبارزه كنيم ، آنها ويروس را در پوشش پروتئيني آن قفل مي­كنند . اين مورد به اين معني است كه بخش خطرناك و DNA/RNA ويروس بي­اثر شده و عفونت متوقف مي­شود . بره­موم مؤثرتر از Acyclovir ضد ويروس دارويي در درمان تبخالهاي تناسلي در يك آزمايش باليني كه در آن اجرا شده است نشان داده شده­اند و شواهد در حال پيشرفتي وجود دارد مبني بر اينكه بره­موم مي­تواند به درمان بيماران داراي HIV كمك كند. بره­موم همچنين به سختي بعنوان تحريك كننده­ي ايمني عمل مي­كند كه از موارد مورد علاقه­ي همگي ما مي­باشد. اين ماده اين كار را با تغيير روش توليد سيتوكنين انجام داده و موجب آزاد شدن آن مي­شود.

سيتوكين­ها پيام رسان­هاي شيميايي هستند كه به سلول­هاي سيستم ايمني امكان ارتباط را مي­دهند. با تغيير سيستم سيتوكين، در وهله­ي اول امكان آماده شدن سيستم ايمني جهت واكنش سريع و مؤثر به آنتي ژن­ها را مي­دهد. به همان صورت، بيوفلاوانوئيدهاي درون بره­موم موجب تحريك توليد انيترفرون مي­شوند كه مي­تواند به بازيابي MF در انسان كمك كند و سيستم ايمني آنها را تحريك كند. اين تغيير سيستم­هاي سيتوكين و انيترفرون به اين معني است كه بدن شما آماده براي نبرد با عفونت و سالم نگهداشتن شما مي­باشد و حالتي براي استفاده از بره­موم ايجاد مي­كند كه بعنوان مكمل براي سلامتي مي­باشد مانند ويتامين­ها. "پيشگيري هميشه بهتر از درمان است".

 ضد التهاب و ضد آلرژي

نمونه­برداري از مصرف­كنندگان بره­موم نشان داد كه التهاب مفصل مشكل سلامتي بوده كه از بره­موم براي درمان اكثر آنها استفاده شد. اين كار به خاطر خواص ضد التهابي قوي در اجزاء تشكيل دهنده­ي بره­موم مخصوصاً CAPE (اسيد كافئيك فنيل استر) مي­باشد كه  CAPEموجب توقف فعاليت سلول T مي­شود. مقاله­اي كه توسط ماركز و همكارانش در سال 2004 نوشته شد اين مورد را مورد بررسي قرار داد و از آنجائيكه سلول­هاي  Tنقش مهمي در شروع چندين بيماري ضدالتهابي دارند، CAPE مهم است زيرا اين تركيب فنولي يك بازدارنده­ي قوي در ابتدا و پايان موارد فعاليت و ميانجي­گر گيرنده سلول  Tمي­باشد. نتايجي از اين قبيل منجر به تحقيقات ديگر محققين براي پيشنهاد اين موضوع است كه  CAPEيك عامل ارزنده و با ارزش براي كاهش شدت شرايط مرتبط با التهاب مي­باشد. بسياري از آزمايشات اجرا شده بر روي CAPE در آزمايشگاه بوده است. به هرحال خواص ضد التهابي بره­موم در موش­هاي صحرايي هنگام درمان آنها در ورم مفاصل مشخص شده است. مقاله­اي كه توسط Park و همكارانش در سال 1999 نوشته شد حاكي از اين است كه عصاره­ي آتانولي بره­موم، اثرات ضد التهابي بسيار زيادي  برروي التهابات ورم مفاصل حاد و مزمن داشت . اين خواص ضد التهابي در بيماري­ها و ناهنجاري­هاي ديگري مانند كاهش آسم و آلرژي، انقباضات جريان هواي ماهيچه­هاي صاف و واكنش­هاي آلرژيك هم گسترش يافت. هرگونه ناهنجاري يابيماري مرتبط با التهاب ميتواند به كمك بره­موم درمان شود.

 ضد تومور/سرطان

بره­موم وCAPE براي كاهش اندازه­ي تومورها و براي تخريب انتخابي و براي محدود كردن تكثير سلولهاي بدخيم بسياري از انواع مختلف سرطانها نشان داده شدند . اخيراً در دهم ماه ژوئن سال 2005، محققان سرطان، يك ميليون دلار براي بررسي ميزان درمان بره­موم در سرطان هزينه كردند. Costas Koumenis رهبر گروه محققين اين مطالعه گفت كه خواص بسيار جالبي از اين تركيبات اين است كه آنها موجب مرگ سلول در سلول­هاي تومور مي­شوند اما سلولهاي عادي را از بين نمي­برند. اين مطالعه همراه با ديگر مطالعات رايج ، قولهايي جهت حركت بره­موم به سمت چراغي در زمينه­ي سرطان ارائه دادند.

 مديريت كندو براي توليد بره­موم

يكي ديگر از فرآورده­هاي كندوي زنبورعسل، بره­موم است. بدون شك نژادهايي از زنبورعسل وجود دارند كه بيشتر مستعد استفاده از بره­موم هستند. بره­موم مي­تواند در يك صفحه پلاستيكي مخصوص بره­موم جمع­آوري شود. گرايش زنبورها براي استفاده از بره­موم به اين علت است كه بره­موم با خاصيت چسبناكي يا چسبندگي خود فضاهاي كوچكي را كه زنبوران قادر به عبور و مرور از آن نيستند را مي­پوشاند و محكم مي­كند. براي برداشت بره­موم معمولاً يك صفحه­ي پلاستيكي در پوشش دروني كندو گذاشته مي­شود. اين صفحه داراي روزنه­هاي كوچكي است. زنبورها اين روزنه­ها را به وسيله­ي بره­موم پر مي­كنند. صفحه­ي پلاستيكي بوسيله­ي بره­موم محكم مي­شود و يا در كندو ثابت مي­شود. بره­موم­هاي ايجاد شده بر روي اين صفحه ببصورت خيلي آسان و با يك تكان جمع­آوري مي­شود. نژادهايي از زنبور كه به سختي بره­موم جمع­آوري مي­كنند براي انجام كارهاي كندو مثلاً براي پركردن درزها و شكاف­ها با مشكل زيادي روبه­رو مي­شوند. اين عمل مي­تواند در بازار بره­موم نيز تأثيرگذار باشد.

 نتيجه­گيري

بره­موم ماده­اي است كه بوسيله­ي زنبورعسل ساخته شده و محافظي در برابر باكتري­ها، قارچها و ويروسهاي مضر ايجاد مي­كند.بره­موم  رزين (صمغ) گياهي جمع­آوري شده بوسيله زنبورها براي استفاده در كندو و اطراف آن مي­باشد. در گياهان اين ماده معمولاً لايه­اي چسبناك در اطراف جوانه مي­باشد كه از آن در برابر عناصر آب و هوايي و حمله­ي باكتري­ها، قارچها، كپكهاي قارچي و ويروس­ها محافظت مي­كند. اين ماده در آب قابل حل نيست و تنها در الكل خالص حل مي­شود. در آب و هواي سرد توليد بره­موم بسيار سخت است اما وقتي هوا گرم مي­شود دشوار مي­شود. زنبورها از بره­موم براي ضدآب كردن داخل كندوهايشان و استريل كردن آن و دور كردن خود از بيماري استفاده مي­كنند. استفاده از بره­موم در صنايع مختلف داروسازي و بهداشتي در اكثر كشورها توسعه يافته و رواج دارد. از بره­موم بعنوان دارويي مؤثر در درمان تومورهاي بدخيم، پينه­ها و زخم­ها، درمان قانقارياي خشك يا نكروز دامها، داروي ضد خارش، ضد التهاب و ضد آلرژي، ضد ويروس و محرك سيستم ايمني، درمان بيماري­هاي مجاري تنفسي و ششها (برونشيت و سل)، درمان سرماخوردگي (به عنوان آنتي­بيوتيك طبيعي)، درمان مسموميت­هاي كبدي، درمان عفونت­هاي ناشي از وجود مخمرها (سالمونلا، استافيلوكوكوس و اشريشياكولي) استفاده مي­شود. تست آزمايشگاهي تأييد مي­كند كه بره­موم ضدويروس، ضد فعاليت HIV-1، ضدقارچ، ضدباكتري و ضداكسيدانت، ضدميكوپلاسميك، ضدانگل، ضدسرطان و ضد لخته شدن خون مي­باشد. بره­موم همچنين خواص بيهوشي دارد و درد نيش زنبور را از بين مي­برد. بره­موم خاصيت­هاي بسيار زياد ديگري نيز دارد و در درمان بسياري از بيماري­ها مؤثر است كه براي اطلاع بيشتر مي­توانيد با خواندن اين مقاله اطلاعات كافي را به دست آوريد.